Οι περισσότεροι άνθρωποι που δεν έχουν προσωπικές ή κοινωνικές επαφές με κωφούς ή βαρήκοα άτομα πιστεύουν συνήθως ότι η νοηματική γλώσσα είναι μια μορφή παντομίμας. Η Ν.Γ. όμως δεν φτιάχνει «εικόνες» ή «σύμβολα» για να αναφερθεί π.χ. σε ένα αντικείμενο, αλλά νοήματα που είναι όπως οι λέξεις ή ακόμα και οι φράσεις των ομιλούμενων γλωσσών. Οι εικόνες είναι κατανοητές από όλους, οι λέξεις και τα νοήματα όμως χρειάζονται εκμάθηση για να κατανοηθούν. Με άλλα λόγια τη Ν.Γ. δεν μπορεί κάποιος να τη διαβάσει για να την κατέχει αλλά βιώνεται μέσω του τρόπου διδασκαλίας της και της σχέσης που αναπτύσσει ο μαθητής με τον ειδικό. Οι συμπεριφορές των κωφών ή βαρήκοων παιδιών που μαθαίνουν την Ν.Γ. είναι ακριβώς ίδιες με αυτές των ακουόντων παιδιών που μαθαίνουν την ομιλούμενη γλώσσα.
Η Ν.Γ. όπως και η ομιλούμενη γλώσσα έχει τους ίδιους τρόπους οργανωτικών δομών, τα ίδια είδη κανόνων και την ίδια εκφραστική δύναμη. Τα άτομα (παιδιά και ενήλικες) που την χρησιμοποιούν το κάνουν για να καλύψουν τις ίδιες επικοινωνιακές ανάγκες με αυτές των ακουόντων ανθρώπων. Για να εκφράσουν δηλαδή επιθυμίες, απορίες, εντολές, για να δώσουν πληροφορίες, για να εκπαιδευτούν, για να επικοινωνήσουν με άλλους ανθρώπους.
Η νοηματική εφαρμόζεται από ειδικά εκπαιδευμένους λογοθεραπευτές και ειδικούς παιδαγωγούς.